مسئلة «هست و باید» و پارادوکس پرایور

Authors

  • لطف‌الله نبوی دانشیار گروه منطق، دانشگاه تربیت مدرس (نویسندة مسئول)
  • محسن جوادی ستاد گروه فلسفة اخلاق، دانشکدة علوم و معارف اسلامی، دانشگاه قم
  • محمد سعیدی‌مهر دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس
Abstract:

به علت برخی ویژگی‌های منطق سنتی ارسطویی، عدم ارتباط منطقی میان جملات از نوع «هست» و جملات از نوع «باید» بدیهی به‌ نظر می‌رسد. اما منطق جدید فاقد چنین ویژگی‌هایی است؛ پرایور با تکیه بر این نکته طرف‌داران شکاف منطقی «هست» و «باید» را با یک پارادوکس مواجه می‌کند. در این مقاله ابتدا پارادوکس پرایور و برخی پاسخ‌های فلسفی به آن را بیان می‌کنیم، سپس به تشریح منطق چند‌ارزشی بیل که برای حل این پارادوکس پیشنهاد شده می‌پردازیم و خواهیم دید این پارادوکس در چهارچوب منطق ربط نیز حل خواهد شد. با این حال پرایور علاوه بر این پارادوکس، براهین دیگری نیز ارائه می‌کند. ما نشان خواهیم داد هر‌چند این دو منطق پارادوکس پرایور را حل می‌کنند، هر یک از حل برهانی دیگر عاجز است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مسئله «هست و باید» و پارادوکس پرایور

به علت برخی ویژگی های منطق سنتی ارسطویی، عدم ارتباط منطقی میان جملات از نوع «هست» و جملات از نوع «باید» بدیهی به نظر می رسد. اما منطق جدید فاقد چنین ویژگی هایی است؛ پرایور با تکیه بر این نکته طرف داران شکاف منطقی «هست» و «باید» را با یک پارادوکس مواجه می کند. در این مقاله ابتدا پارادوکس پرایور و برخی پاسخ های فلسفی به آن را بیان می کنیم، سپس به تشریح منطق چند ارزشی بیل که برای حل این پارادوکس پ...

full text

«باید و هست» در نگاه قرآن

 جهان‌بینى در ایدئولوژى نقش دارد امّا نه در الزام بخشى بلکه در تعیین متعلق الزام. نویسنده با طرح این پرسش که آیا مى‌توان از هست باید استنتاج کرد، در آغاز به تاریخچه مسأله مى‌پردازد و تفکیک حکمت نظرى و عملى و بحث حسن و قبح عقلى را از ریشه‌هاى این بحث در تاریخ تفکر مسلمانان معرفى مى‌کند سپس به نظریه هیوم در غرب اشاره کرده تفسیرهاى گوناگونى را درباره آن مطرح مى‌کند، در ادامه به تلاش‌هایى که براى حلّ...

full text

«باید و هست» در نگاه قرآن

جهان بینی در ایدئولوژی نقش دارد امّا نه در الزام بخشی بلکه در تعیین متعلق الزام. نویسنده با طرح این پرسش که آیا می توان از هست باید استنتاج کرد، در آغاز به تاریخچه مسأله می پردازد و تفکیک حکمت نظری و عملی و بحث حسن و قبح عقلی را از ریشه های این بحث در تاریخ تفکر مسلمانان معرفی می کند سپس به نظریه هیوم در غرب اشاره کرده تفسیرهای گوناگونی را درباره آن مطرح می کند، در ادامه به تلاش هایی که برای حلّ ...

full text

فلسفه ملاصدرا و حل چالش "هست" و "باید" تربیتی

هدف این مقاله جستجوی راهکاری است که بتواند چالش "هست" و "باید" را در تعلیم و تربیت حل نماید. از این نظر‏گاه مربیان تربیتی با یک چالش منطقی روبرو هستند که در مبانی تعلیم و تربیت قابل حل نیست. به این صورت که یک مربی نمی‌تواند با پیش فرضهای علمی پدیده‌ها به "باید" تربیتی برسد. لذا در تعلیم و تربیت باید به دنبال تبیینی بود که بتواند ارتباط بین "هست" و"باید" را حل نماید. این تبیین در فلسفه ملاصدرا ب...

full text

بررسی مسأله باید و هست در دیدگاه علامه طباطبایی(ره)

فرااخلاق به مبادی تصوری و تصدیقی علم اخلاق می پردازد. یکی از موضوعات فرااخلاقی، مباحث منطقی است که به استنتاج مفاهیم و گرازه‌های اخلاقی می‌پردازد؛ بنابراین، ‌رابطه باید و هست در دیدگاه علامه طباطبایی در زمره مباحث منطقی فرااخلاق است که نوشته‌ای به روش این مقاله به آن نپرداخته است. نویسنده در این مقاله درصدد است تا دیدگاه علامه طباطبایی درباره ارتباط جمله‌های اخلاقی را در تمام جوانب تبیین و بررس...

full text

بررسی دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی در مسئله «باید و هست»

فرا اخلاق به مبادی تصوری و تصدیقی علم اخلاق می‌پردازد و چهار مبحث ذیل را در برمی‌گیرد: معناشناسی اخلاق، معرفت شناسی اخلاق، هستی شناسی اخلاق و مباحث منطقی. یکی از موضوعات فرا اخلاقی، مباحث منطقی است که به استنتاج مفاهیم و گزاره‌های اخلاقی می‌پردازد؛ بنابراین، رابطه باید و هست در دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی در زمره مباحث منطقی فرا اخلاق است که کمتر نوشته‌ای به آن پرداخته است. نویسنده در این مقاله ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 2

pages  125- 145

publication date 2014-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023